Sert kabuklu meyve türleri içerisinde yer alan ceviz, Orta Asya sıradağlarının doğal bitkisi olup; buradan Sincan’a (Doğu Türkistan), Kazakistan’ın bir kısmına, Özbekistan’a, Kırgızistan’ın güneyine, buradan Nepal dağlarına, Tibet’e, Hindistan’ın kuzeyine ve Pakistan üzerinden Afganistan’a, Tacikistan’a, Türkmenistan’a, İran’a, Irak’a, Azerbaycan’ın bir kısmına, Ermenistan’a, Gürcistan’a, Türkiye’nin doğusuna ve giderek Türkiye’nin tamamına yayılmıştır. Ceviz aynı zamanda Bulgaristan, eski Yugoslavya, Romanya ve Yunanistan’ın da doğal bitki örtüsü içinde yer almaktadır.
Özellikleri tespit edilmiş 18 ceviz türü bulunmaktadır. Bu türler içinde meyve kalitesi üstün olan ceviz denildiğinde ilk akla gelen, Anadolu cevizi, İran cevizi ve İngiliz cevizi olarak da tanınan Juglans regia dır. Yunanistan’dan Romanya’ya geçen ceviz, orada Jovis Glanas (Jüpiter’in Meyvesi) olarak isimlendirilmiştir. Günümüzde cevizin bilimsel adı olarak kullanılan Juglans kelimesi, Jovis Glans’dan türetilmiştir. İtalya’dan Fransa’ya ve İspanya’ya götürülen ceviz, oradan Portekiz’e ve Almanya’nın güneyine geçmiştir. 16.Yüzyılın ortalarında İngiltere’ye götürülen ceviz,17.Yüzyılın sonlarında ABD’ye ulaşmıştır. İlk göçmenler, Amerika’nın siyah cevizden ayırt etmek amacıyla cevizi İngiliz ceviz (English Walnut) olarak isimlendirmişlerdir.
Sonraları meyvecilerin çoğunluğu İran ceviz (Persian Walnut) ismini tercih etmiş olup, günümüz batılı yazarları genellikle bu ismi kullanmaktadır. İsmi İngiliz cevizi veya İran cevizi olarak söylense de ülkemizin öz meyvesi olan ceviz (Anadolu cevizi) /Juglans regia/royal walnut/kral ceviz), dünyanın birçok yerinde ekonomik olarak yetiştirilmekte ve sert kabuklu meyveler arasında çok saygın bir yere sahip bulunmaktadır.
Arkeolojik araştırmalarda, Anadolu’da yaşayan insanların en az 3.000 yıldır cevizi tanıdıkları ve meyvesinden, kabuklarından, dallarından hatta yapraklarından yararlandıklarına dair izlere rastlanmıştır.
Yakın bir geçmişe kadar ceviz yetiştiriciliğinde söz sahibi olarak Türkiye gelmekte, bunu Yunanistan, İtalya, Fransa gibi ülkeler takip etmekteydi. 1867′de ceviz üretimine başlayan ABD, Çin ve Şili'de ceviz üretimlerin artmasıyla tüm dünyada 12 ay sofralara lezzeti yüksek taze ceviz ulaşabilir oldu.
Binlerce yıllık anadolu mutfağında başta çerez olmak üzere, pasta ve bisküvi sanayinde, parfüm sanayinde, reçel, helva yapımında, boya, tanen, plastik ve kauçuk endüstrisinde yağ olarak, ilaç sanayinde, sucuk, samsa, pestil yapımında vazgeçilmez geleneksel bir meyvedir. Anadolu mutfağının vazgeçilmez lezzeti olan cevizi, mutfak kültüründe bu denli yoğun kullanan başka bir ülke bulunmadığını söylemek hiç de yanlış olmaz.
Sadece damak lezzeti değil, aynı zamanda kabuğundan yakacak, kerestesinden el oymacılığı eserleri yatarılan ceviz, Türkiye’nin en büyük kültür varlığı olarak da anılabilir
